ROTA – polska pieśń patriotyczna
Wiersz Marii Konopnickiej napisany w Żarnowcu w 1908 r., w pierwotnym zamierzeniu autorki był protestacyjną odpowiedzią na ustawę rządu pruskiego o przymusowym wywłaszczeniu Polaków z ziemi i stanowił punkt kulminacyjny poetyckiej i publicystycznej kampanii Konopnickiej przeciwko germanizacyjnej polityce niemieckiej. Pierwodruk Roty ukazał się w listopadzie 1908 r. w “Gwiazdce Cieszyńskiej” oraz w krakowskim piśmie “Przodownica”. Pieśń przeznaczona początkowo dla Wielkopolski, została wkrótce opublikowana w “Gazecie Polskiej” w Chicago, a pierwsze osobne wydanie ukazało się w Oświęcimiu w 1918 r. Uroczyste obchody Roku Grunwaldzkiego w 500-lecie bitwy ugruntowały popularność pieśni. Rota wykonana została po raz pierwszy 15 lipca 1910 r. (muzykę skomponował Feliks Nowowiejski) przez chóry z całej Polski podczas odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie. Okres największej żywotności pieśń przeżywała przed odzyskaniem niepodległości w 1918 r. oraz w czasie stanu wojennego. W świadomości Polaków Rota uważana jest za drugi hymn narodowy. Miarą popularności pieśni były jej liczne trawestacje i naśladownictwa.
